آداب پیامبر اکرم (ص) در وضو ساختن و غسل نمودن
آداب پیامبر اکرم (ص) در وضو و غسل»
و از جمله آداب آن حضرت که آن را در وضو و غسل رعایت مى کرد که قطب در آیات الاحکام آن را از سلیمان بن بریده از پدرش نقل کرده که گفت: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) براى هر نمازى وضویى مى گرفت تا آنکه سال فتح مکه فرا رسید، از آن به بعد براى خواندن چند نماز به یک وضو اکتفا مى کرد، عمر پرسید یا رسول الله (صلى الله علیه و آله) مى بینم کارى کردى که تاکنون نکرده بودى؟ فرمود: متوجهم و عمدا چنین مى کنم.
و در کافى به سند خود از زراره نقل کرده که گفت: حضرت ابى جعفر فرمود: آیا نمى خواهید وضوى رسول الله (صلى الله علیه و آله) را برایتان حکایت کنم؟ گفتیم: چرا، پس حضرت دستور داد قدح کوچک و ضخیمى که مقدار کمى آب در آن بود آوردند، آن را جلو خود گذاشت و دو دست خود را بالا زده ، دست راست خود را در آن فرو برد و سپس فرمود: البته این وقتى است که دست پاک باشد، آنگاه آن دست را پر از آب کرده بر پیشانى خود ریخت و گفت: «بسم الله» و آن آب را به اطراف محاسن خود جریان داده و بعدا یک مرتبه دست را به صورت و پیشانى خود کشید، سپس دست چپ را در آب فرو برد. و به پرى آن آب به آرنج دست راست خود ریخت و کف دست چپ را به ساعد دست راست کشید به طورى که آب تا نوک انگشتان آن جریان یافت، آنگاه با دست راست کفى از آب پر کرده به آرنج چپ ریخت و آن را با کف دست راست به ساعد و سر انگشتان دست چپ مرور داد و جلو سر و پشت پا را با ترى دست چپ و بقیه ترى دست راست مسح کرد، زراره مى گوید: ابو جعفر (علیه السلام) فرمود: خدا تک است و تک را دوست مى دارد، از این جهت در وضو هم سه مشت آب بس است یکى براى صورت و دو تا براى دو ذراع و با ترى دست راستت جلو سر و با بقیه آن پشت پاى راستت را مسح می کنى و با ترى دست چپ پشت پاى چپت را، زراره گفت: ابو جعفر (علیه السلام) فرمود: مردى از امیرالمؤمنین (علیه السلام) پرسید وضوى رسول خدا چطور بود؟ آن حضرت همینطور که من براى شما حکایت کردم براى آن شخص حکایت کرد.
و مفید الدین طوسى در امالى به سند خود از ابى هریره نقل کرده که گفت: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) وقتى وضو مى گرفت در همه جاى وضو اول سمت راست را مى شست.
و در تهذیب به سند خود از ابى بصیر نقل کرده که گفت از امام صادق (علیه السلام) از وضو پرسیدم فرمود: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) با یک مد آب (تقریبا یک چارک من تبریز) وضو مى گرفت و با یک صاع (یک من تبریزى تقریبا) غسل مى کرد.
و در عیون به سند خود از حضرت رضا و آن جناب از آباى گرامش در ضمن حدیث طویلى نقل فرموده که رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرموده: ما اهل بیتى هستیم که صدقه بر ما حلال نیست و ما دستور داریم وضو را شاداب بگیریم.
و در تهذیب به سند خود از عبدالله بن سنان از ابى عبدالله (علیه السلام) نقل کرده که فرمود: مضمضه (آب در دهان گرداندن) و استنشاق (آب در بینى کشیدن) از چیرهائى است که رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) آن را سنت قرار داده.
و در جعفریات به سند خود از جعفر بن محمد (علیهماالسلام) از پدرش نقل کرده که فرمود: حسن بن محمد از جابر بن عبدالله از چگونگى غسل رسول خدا (صلى الله علیه و آله) پرسید. جابر گفت: رسول خدا با مشت سه مرتبه آب به سر خود مى ریخت، حسن بن محمد گفت: موى من همینطور که مى بینى زیاد و انبوه است. جابر گفت: اى آزاده! این حرف را مزن براى اینکه موى رسول خدا (صلى الله علیه و آله) از موى تو پرپشت تر و پاکیره تر بود.
و در کتاب الهدایه صدوق است که امام صادق (علیه السلام) فرموده: غسل جمعه سنتى است که بر مرد و زن و در خانه و در سفر واجب است - تا آنجا که مى گوید - و نیز امام صادق (علیه السلام ) فرمود: غسل روز جمعه هم مایه پاکیزگى بدن و هم کفاره گناهان بین دو جمعه است.
علامه طبابایی: و روایت شده که از جمله سنت هاى آن حضرت در غسل، غسل روز عید فطر و غسل در جمیع اعیاد و غسلهاى دیگر بسیارى است.
«تفسیر المیزان علامه طباطبایی / جلد ششم / بحث روایی انتهای سوره مائده»
