سایر سنن و آداب پیامبر اکرم (ص)
«سایر سنن و آداب پیامبر اکرم (ص)»
و در کتاب قرب الاسناد از حسین بن طریف از حسین بن علوان از جعفر از پدربزرگوارش (علیه السلام) نقل کرده که فرمود: روزى حسن بن على (علیهماالسلام) با اصحاب خود نشسته بودند که ناگاه جنازه اى را عبور دادند، بعضى از اصحاب آن حضرت برخاسته به مشایعت آن جنازه رفتند ولى آن حضرت برنخاست، وقتى جنازه را بردند بعضى به آن حضرت عرض کردند چرا شما برنخاستید، خدا شما را عاقبت دهد با اینکه رسول خدا (صلى الله علیه و آله) هر وقت مى دید جنازه اى را مى برند برمى خاست، حسن بن على (علیهماالسلام) فرمود: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فقط یکبار براى جنازه برخاست آن هم روزى بود که جنازه مردى یهودى را مى بردند و راه عبور هم تنگ بود و آن حضرت نمى توانست از راه جنازه به کنارى برود، از روى ناچارى برخاست، براى اینکه نمى خواست جنازه بالاى سرش باشد.
و در کافى به سند خود از جابر از ابى جعفر (علیه السلام) نقل مى کند که فرمود: سنت این است که تابوت را از چهار طرفش بدوش بکشند و اگر بخواهند اطراف دیگرش را هم حمل کنند مستحب است.
و در کتاب دعوات قطب راوندى است که رسول خدا (صلى الله علیه و آله) وقتى جنازه اى را مشایعت مى فرمود، اندوه بر دلش مستولى مى شد، و بسیار حدیث نفس مى کرد، و خیلى کم حرف مى زد.
و در جعفریات به سند خود از جعفر بن محمد از آباى گرامش از على (علیه السلام) نقل کرده که فرمود: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) وقتى مى خواست بعد از دفن جنازه اى خاک بر آن بریزد تنها سه مشت خاک مى ریخت.
و در کافى به سند خود از زراره از ابى جعفر (علیه السلام) نقل کرده که فرمود: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) نسبت به مرده هاى بنى هاشم کارهاى مخصوصى انجام مى داد که نسبت به اموات سایر خانواده ها آن کارها را نمى کرد، از آن جمله وقتى به جنازه اى از بنى هاشم نماز مى گزارد و قبرش را آب می پاشیدند حضرت دست خود را بر قبر مى گذاشت به طورى که انگشتان مبارکش در گل فرو مى رفت، به طورى که اگر غریب و یا مسافرى از اهل مدینه به شهر مدینه وارد مى شد و از قبرستان مى گذشت و آن قبر تازه و اثر انگشتان را مى دید، مى فهمید که صاحب این قبر از بنى هاشم است و لذا مى پرسید از آل محمد (صلى الله علیه و آله) چه کسى تازه از دنیا رفته؟
شهید ثانى در کتاب مسکن الفواد از على (علیه السلام) نقل کرده که فرمود:
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) وقتى به صاحبان مصیبت تسلیت مى داد مى فرمود: «آجرکم الله و رحمکم» «خداوند اجرتان دهد و شما را رحم کند» و وقتى کسانى را تبریک و تهنیت مى داد مى فرمود: «بارک الله لکم و بارک الله علیکم» «خداوند براى شما مبارک کند و آن را برایتان مستدام بدارد».
و از جمله آداب آن حضرت در برخورد به مصیبت و بلا و مرگ عزیزان و متعلقات آن، آن است که صاحب مکارم نقل کرده و گفته که رسول خدا (صلى الله علیه و آله) هر وقت جوش کوچکى در بدن خود مى دید به خدا پناه مى برد و اظهار مسکنت در برابر او مى نمود و خود را به او مى سپرد، خدمتش عرضه مى داشتند یا رسول الله! این جوش کوچک که چیز قابل توجهى نیست؟ می فرمود: آرى، و لیکن خدا وقتى بخواهد درد کوچکى را بزرگ کند مى تواند، چنانکه اگر بخواهد درد بزرگى را کوچک کند نیز مى تواند.
و از جمله آداب آن حضرت در خلوت - بنابر نقل شهید ثانى در کتاب شرح النفلیه - آن بود که احدى او را در حال بول کردن ندید.
و در جعفریات به سند خود از جعفر بن محمد از آباى گرامش از على (علیه السلام) نقل کرده که فرمود: رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) هر وقت مى خواست رفع حصر کند سر خود را با چیزى مى پوشانید و بعد از قضاى حاجت دفن مى کرد، هم چنین اگر مى خواست آب دهان بیندازد آن را دفن مى کرد، و هر وقت به مستراح مى رفت سر خود را مى پوشانید.
علامه طباطبایی:
ساختن مستراح از مستحدثات بعد از اسلام است، عرب قبل از اسلام مستراح نداشت و براى قضاى حاجت به طورى که از بعضى از روایات استفاده مى شود به صحرا مى رفته اند.
و در کافى به سند خود از حسین بن خالد از ابى الحسن ثانى (علیه السلام) نقل کرده که خدمتش عرضه داشتم: ما روایتى در دست داریم که رسول خدا (صلى الله علیه و آله) در عین اینکه انگشترش در دست بود استنجا مى کرد، و امیرالمؤمنین نیز چنین کارى مى کرده، با اینکه نقش انگشتر رسول خدا (صلى الله علیه و آله) «محمد رسول الله» بوده آیا این روایات صحیح است؟ فرمود: آرى، عرض کردم ما هم اینکار را مى توانیم بکنیم؟ فرمود: آنان انگشتر را بدست راست مى کرده اند و شما بدست چپ.
