سنن و آداب رسول الله (ص) در معاشرت با مردم (قسمت دوم)
«سنن و آداب پیامبر اکرم (ص) در معاشرت با مردم (قسمت دوم)»
امام صادق (علیه السلام) نقل کرده که فرمود: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) نگاه هاى زیر چشمى خود را در بین اصحابش به طور مساوى تقسیم کرده بود به این معنا که به تمام آنان به یک جور نظر مى انداخت و همه را به یک چشم مى دید. (۱)
رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) هر وقت حرف مى زد در حرف زدنش تبسم مى کرد. (۲)
یونس شیبانى می گوید امام صادق (علیه السلام) به من فرمود: چطور است شوخى کردنتان با یکدیگر؟ عرض کردم خیلى کم است، فرمود چرا با هم شوخى نمى کنید؟ شوخى از خوش اخلاقى است و تو با شوخى مى توانى در برادر مسلمانت مسرتى ایجاد کنى، رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) همواره با اشخاص شوخى مى کرد، و مى خواست تا بدین وسیله آنان را مسرور سازد.
و نیز در آن کتاب از ابى القاسم کوفى در کتاب اخلاق خود از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده که فرمود: هیچ مومنى نیست مگر اینکه از شوخى بهره اى دارد، رسول الله (صلى الله علیه و آله) هم با اشخاص شوخى مى کرد، ولى در شوخیهایش جز حق نمى گفت.
از حضرت ابى الحسن سؤ ال کردم که قربانت شوم، انسان با مردم آمیزش و رفت و آمد دارد، مردم مزاح مى کنند مى خندند، تکلیف چیست؟ فرمود، عیبى ندارد اگر نباشد، و من گمان مى کنم مقصود آن جناب از جمله «اگر نباشد» این بود که اگر فحش نباشد، آنگاه فرمود: مردى اعرابى بدیدن رسول الله مى آمد و برایش هدیه مى آورد و همانجا به عنوان شوخى مى گفت پول هدیه ما را مرحمت کن رسول خدا هم مى خندید و وقتى اندوهناک مى شد مى فرمود: اعرابى چه شد کاش مى آمد. (۳)
امام صادق (علیه السلام) فرمود: رسول خدا (صلى الله علیه و آله) بیشتر اوقات رو به قبله مى نشست. (۴)
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) رسمش این بود که وقتى مردم بچه هاى نو رسیده خود را به عنوان تبرک خدمت آنجناب مى آوردند، آن حضرت براى احترام خانواده آن کودک، وى را در دامن خود مى گذاشت و چه بسا بچه در دامن آن حضرت بول مى کرد و کسانى که مى دیدند ناراحت شده و سر و صدا راه مى انداختند، آن حضرت نهیبشان مى کرد و مى فرمود: هیچ وقت بول بچه را قطع مکنید و بگذارید تا آخر بول خود را بکند، خلاصه صبر مى کرد تا بچه تا به آخر بول کند آنگاه در حق آن دعا مى فرمود و یا برایش اسم مى گذاشت و با این عمل خاندان کودک را بى نهایت مسرور مى ساخت، و طورى رفتار مى کرد که خانواده کودک احساس نمى کردند که آن جناب از بول بچه شان متاءذى شد تا در پى کار خود مى شدند، آن وقت برمى خاست و لباس خود را مى شست. (۵)
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) را رسم چنین بود که اگر سوار بود هیچ وقت نمى گذاشت کسى پیاده همراهیش کند یا او را سوار در ردیف خود مى کرد و یا مى فرمود تو جلوتر برو و در هر جا که مى گوئى منتظرم باش تا بیایم.
در آثار و اخبار چنین آمده که رسول خدا (صلى الله علیه و آله) براى خود از احدى انتقام نگرفت، بلکه هر کسى که آزارش مى کرد عفو مى فرمود. (۶)
رسم رسول خدا (صلى الله علیه و آله) این بود که اگر کسى از مسلمین را سه روز نمى دید جویاى حالش مى شد، اگر مى گفتند سفر کرده حضرت دعاى خیر براى او مى فرمود، و اگر مى گفتند منزل است به زیارتش مى رفت و اگر مى گفتند مریض است عیادتش مى فرمود. (۷)
و نیز از انس نقل مى کند که گفت: من ۹ سال خدمتگذارى رسول خدا را کردم و هیچ بیاد ندارم که در عرض این مدت بمن فرموده باشد چرا فلان کار را نکردى، و نیز بیاد ندارم که در یکى از کارهایم خرده گیرى کرده باشد.
*************************************************************************
